22.ИТПАЕВ Молдахан (1906ж. Шығыс Қазақстан облысы Ұлан ауданы Түгел ауылында дүниеге келген ).
Жұмысшы-Шаруа Қызыл Армиясына 1941ж. желтоқсанында Алматы облысының Іле аудандық әскери комиссариатынан шақырылған.
Ұлы Отан соғысында 230-атқыштар дивизиясының, 986-атқыштар полкында атқыштар ротасының командирі (1943-1945). Капитан (1944). Молдавия жеріндегі ерлігі үшін «Қызыл Жұлдыз» орденімен марапатталған мәлімет.
Ресей Федерациясының Қорғаныс Министрлігінің орталық мұрағат құжаттарынан:
25.08.1944г. в бою за с.Ивановка Молдавской ССР т. Итпаев проявил мужество, смелость и умение в руководстве ротой, первый ворвался в село и рассеяв противника освободило его.
В результате чего рота захватила в плен 43 солдата, 6 повозок с военным имуществом, 15 лошадей, одну пушку, 2 автомашины с вооружением. С очень незначительными потерями в своей роте, чем способствовал выполнению поставленной задачи полку.
Тов. Итпаев достоин представление к правительственной награде орденом «Красная Звезда».
Командир 986 стрелкового Сталинского полка майор Смыков 03.09.1944г.
«Александр Невский» орденін алған туралы мәлімет.
Ресей Федерациясының Қорғаныс Министрлігінің орталық мұрағат құжаттарынан: « 30.01.1945г. в период наступательных операций проявил себя смелым, мужественным и волевым офицером.
В бою за населенный пункт Манесфельде (Германия), быстро и правильно принимая решения в результате чего, ротой капитана Итпаева подавлено 6 пулеметных точек и уничтожено 148 солдат и офицеров.
В бою вел себя смело и решительно, личным примером храбрости воодушевляя подчиненных на выполнение поставленной задачи и показывал беспримерные подвиги, что сыграло в бою большую роль в деле разгрома группировки противника.
Зайдя в тыл противника с ротой, навел панику в подразделениях противника и расстроил его боевые порядки и мелкими группами уничтожил его.
За проявленное мужество, за умелое и быстрое принятие решений в сложной боевой обстановке капитан Итпаев достоин награждения Правительственной награды орденом « Александра Невского».
Командир 986 стрелкового Сталинского полка майор СМЫКОВ 08.02.1945г.
Достоин награждения орденом «Отечественная война» 1-й степени.
Командир 230 стрелковой дивизий Герой Советского Союза ШИШКОВ 11.02.1945г.
Достоин награждения орденом «Александра Невского» .
Командир 9 стрелкового корпуса Герой Советского Союза генерал-лейтенант РОСЛЫЙ 14.02.1945г.
Достоин награждения орденом «Александра Невского».
Командющий войсками 5-й ударной армий генерал-полковник БЕРЗАРИН
Член военного совета 5-й ударной армий генерал-лейтенант БОКОВ 22.02.1945г.
19.11.1942. – 10.06.1943ж. Калинин, 06.06.1944. – 01.09.1944. 3 - Украин, 02.09.1944ж. бастап 1-Беларус майдандарында соғысқан. 06.01.1943ж. ауыр жараланған. Шпрее өзенінен өтудегі жаудың тас бекінісіс алған үшін ерлігі туралы мәлімет.
1945-жылдык 29-сәуірінде 986 атқыштар полкының командирі подполковник Смыков, 230-атқыштар дивизиясының командирі полковник Шишков (30.04.1945), 9-атқыштар корпусының командирі, Совет Одағының Батыры, генерал-лейтенант Рослый (05.05.1945), 5-екпінді армия қолбасшысы генерал-полковник Берзарин мен осы армия әскери советінің мүшесі генерал-лейтенант Боков (12.05.1945) Совет Одағының Батыры атағына ұсынған.
1-Беларус майданының қолбасшысы Совет Одағының Маршалы Жуков пен әскери совет мүшесі генерал-лейтенант Телегин ұсынысты қанағаттандырмай «Жауынгерлік Қызыл Ту» орденін береді (03.06.1945). Ресей Федерациясының Қорғаныс Министрлігінің орталық мұрағат құжаттарынан:
24.04.1945г. , при форсировании реки Шпрее в городском районе Румалсдорф, территория Германий капитан Итпаев проявил смелость умение в управлении подразделениям в трудных условиях боевой обстановки, он умело подготовил свою роту к форсироваанию реки, сам лично первым переправился на западный берег и завязал уличные бои.
Каменное здание находящиеся на берегу реки противник превратил в опорный пункт прикрывающей подходы к реке, расставив в нем пулеметы и мелкокалибрную артиллерию.
Капиан Итпаев в составе своей роты углубившись до километра в глубине обороны и обойдя дом с тыльной стороны, забросал опорный пункт гранатами и заставил его гарнизон сдаться.
В этом бою ротой капитана Итпаева уничтожено 8 станковых пулеметов две 37мм. пушки и истреблено до 70 немецких солдат.
В уличных боях 25 апреля 1945года его рота первой ворвалась в расположение противника и завязала бой в каменном зданий, где противник потерял только убитыми 98 человек, 4 станковых пулемета, взято в плен до 50 гитлеровских солдат.
Своим умелым руководством ротой капитан Итпаев обеспечил выполнение поставленной боевой задачи в целом перед полком. Достоин присвоения звания ГЕРОЙ СОВЕТСКОГО СОЮЗА
Командир 986 стрелкового Сталинского полка майор СМЫКОВ 29.04.1945г.
Достоин присвоения звания ГЕРОЙ СОВЕТСКОГО СОЮЗА
Командир 230 стрелковой дивизий Герой Советского Союза ШИШКОВ 30.04.1945г.
Достоин присвоения звания ГЕРОЙ СОВЕТСКОГО СОЮЗА
Командир 9 стрелкового корпуса Герой Советского Союза генерал-лейтенант РОСЛЫЙ 05.05.1945г.
Достоин присвоения звания ГЕРОЙ СОВЕТСКОГО СОЮЗА
Командющий войсками 5-й ударной армий генерал-полковник БЕРЗАРИН
Член военного совета 5-й ударной армий генерал-лейтенант БОКОВ 12.05.1945г.
Наградить орденом «Красного Знамени».
Командующий войсками 1-Белоруского фронта Маршал Советского Союза Жуков
Член военного совета фронта генерал-лейтенант Телегин 01.06.1945г.
Жауынгерлік «Қызыл Ту» (03.06.1945.), «Александр Невский» (22.02.1945.), «Қызыл Жұлдыз» (20.09.1944.) ордендерімен, 1941-1945жж. Ұлы Отан соғысындағы Германияны женгені үшін» медалімен «22.11.1945.) марапатталған.
23.ДОСПАНОВА Хиуаз Қайырқызы (1922., бұрынғы Зормата ауылы Теңіз ауданы Гурьев облысы, қазіргі Атырау облысы Құрманғазы ауданы Ганюшкино темір жол стансасы – 21.05.2008. Алматы қаласы). Халық каһарманы (07.12.2004.).
- 2 –дүниежүзілік соғыстың қатысушы, қазақтың тұнғыш әскери офицер қыз штурман-ұшқышы.
1940 ж. Мәскеу қаласындағы медицина институтына оқуға түскен. 1941ж. жазда Мәскеудің 1-мемлекеттік Медицина институтының 1-курсын бітірген бойында өз өтінішімен Қызыл Армия қатарына алынып, Саратов қаласының әскери ұшқыштар училищесіне оқуға жіберіледі.
Оны аяқтаған соң, атақты орыс ұшқышы Кеңес Одағының Батыры М.М.Раскова басқарған түнгі 46-гвардиялық бомбалаушы-ұшқыштар әйелдер полкі құрамында Ұлы Отан соғысына ұшқыш-штурман болып қабылданады. Полк шынымен де тек әйелдерге арналған болатын, олар пилот әрі штурман болып қана қоймай, механика және техника мамандары да болды. Авиаполктегі адам саны - 115 адам, қыздардың жасы бар болғаны 17-ден 22 жас аралығында еді.
Бірінші Энгельстегі оқу, сосын 1942ж. алғаш жауынгерлік ұшу және бірінші жоғалтулар болды. Ұшақта екі қыздан ұшатын. Бұл екі ашық кабиналы ағаш биплан. Максималдық жылдамдық - 120 км/сағ. Пулеметтар бортта 1944жылы пайда болды, оған дейін қарулардан тек тапанша ғана.
Тек түнгі мезгілде ұшатын, күндіз осындай ұшақ қарсылыстарға оңай нысана. Әр түнде қыздар 10-15 реттен ұшуға баратын. Мақсаттарына жетіп, бомбаларды лақтырып және кері - жаңа снаряд үлестеріне оралатын. Өзінің полкімен бірге ол Германияға да ұшты.
"Түнгі мыстандар" Украина Белоруссия, Польша егемендіктеріне қатысты. Тек Германия төңірегінің өзінде, қыздардың ұшқан саны 2000-нан асты.
Соғыс жылдары ұшқыш қыздар 2 902 980кг бомба, 26 000 жалынды снаряд пайдаланған болатын. Соғыста 32 қыз мәңгілікке көз жұмды...
Ұлы Отан соғысындағы алғашқы әскери тапсырманы 1942ж. 12 маусымында орындауға шығады. ПО-2 ұшағымен 300 астам жауынгерлік тапсырмамен әуеге көтеріліп шығып, ерліктеріне байланысты қыран қанат каһарман қыз атанған.
Солтүстік Кавказ, Кубань, Қырым, Украина мен Беларусь, Польша мен Германияны жаудан азат ету жорық жолдарынан өтті. Соғысты Берлинде аға лейтенант шенімен аяқтаған. 1944ж. Кеңес Одағының Батыры атағына ұсынылған, бірақ берілмеген. Эскадрилья штабы бастығының көмекшісі, звено командирі, полк байланысы қызметінің бастығы, полк штабы бастығының көмекшісі (1944-1945).
Ресей Федерациясының Қорғаныс Министрлігінің орталық мұрағат құжаттарынан:
Штурман 588-го легко-бомбардировочного авиационного полка тов. Доспанова на фронте Отечественной войны с 27 мая 1942года.
Тов. Доспанова штурманское дело знает отлично. Ориентируется в сложных метооусловиях и горной местности отлично. Как штурман экипажа много работает над повышением своих знаний по штурманскому делу. Летает на самолете У-2.
За период боевой работы тов. Доспанова сделала 102 боевых ночных вылета, сбросив 15902 кг. бомб разного калибра по уничтожению живой силы и техники противника.
С 9 июля по 27 сентября 1942года исполняла обязанности адьютанта эскадрилии (помощник начальника штаба – Ж:Д.). Как адьютант эскадрилии смогла отлично поставить учет и отчетность по боевой работе каждого летающего экипажа и всей эскадрилии в целом.
Тов. Доспанова в воздухе держит себя спокойно, уверенно. Наиболее эфективные: 19.09.1942г. в пункте Кизляр. В результате точного бомбометания наблюдался сильный взрыв с черным густым дымом. Эффективность бомбометания подтверждает последующий экипаж командира эскадрилии лейтенанта Никулиной.
20.09.1942г. бомбила по скоплению мототехчастей и живой силе противника в пункте Нижний Курп. В результате наблюдался сильный пожар и повторяющие взрывы с белым дымом. Эффективность подтверждена последующим экипажем пилота старшины Тропаревской.
25.09.1942г. бомбила переправу в пункте Павлодольской. В результате попадания в южном берегу возникли сильные взрывы. Эффективность подтверждена последующий экипажом командиром звена старшины Макаровой.
26.09.1942г. бомбила по скоплению войск противника в пункте Терский. В результате бомбежки наблюдались 2 очага пожара с повторяющемся взрывом. Эффективность подтверждена последующим экипажем командира эскадрилии лейтенанта Никулиной.
27.09.1942г. бомбила по скоплению войск противника пункте Малгобек, в результате чего наблюдались два очага пожара с черным густым дымом и сильный взрыв. Данные подтверждает экипаж командира звена старшины Макаровой.
10.10.1942г. бомбила переправу у пункта Хамидия, в результате бомбометания наблюдались два очага пожара и сильные повторяющие взрывы. Подтверждает экипажем командира эскадрилии лейтенанта Никулиной.
18.10.1942г. бомбила переправу в пункте Моздок. В результате бомбометания наблюдался сильный взрыв и очаг пожара. Данные подтверждает экипаж командира звена сержанта Чечневой.
01.11.1942г. бомбила пункт Белореченск. В результате бомбометания возникло несколько очагов пожара, один очаг горел на протяжении всей ночи. Данные подтверждает последующий экипаж зам. командира эскадрилии младшего лейтенанта Смирновой.
06.11.1942г. бомбила пункт Нигора, по скоплению мототехчастей и живой силы противника. В результате наблюдались сильные взрывы с черным дымом. Эффективность действия подтверждена экипажем командира сержанта Пискаревой. Утверждено, что взрывались автоцистерны.
Тов. Доспанова в плену и в окружении не была, находиться в строю.
За проявленную отвагу и мужество рпи выполнений боевых заданий по борьбе с немецкими оккупантами, тов. Доспанова достойна Правительственной награды орден «Красная Звезда».
Командир 588 НЛБАП майор ВЕРШАНСКАЯ 11.12.1942г.
Достойна Правительственной награды орден «Красная Звезда».
Командир 218 НБАД генерал-майор авиации ПОПОВ 20.12.1942г.
ҚР Президентінің Жарлығымен Доспановаға Халық Қаһарманы атағы берілді (07.12.2004).
Соғыстан кейін Орал облысы партия комитетінде еңбек істеді. Қазақстан Жоғарғы Кеңесінің депутаты, Жоғарғы Кеңес Төралқасының хатшысы, Қазақстан комсомолы ОК-нің 1-хатшысы, Алматы қаласы партия комитетінің 2-хатшысы қызметтерінде болды.
«Халқым үшін» (әскери ұшкыштың әңгімесі, 1963). «Под командованием Расковой» (1965), т.б. кітаптары жарық көрген. Деректі кинофильм түсірілді.
Жазушы Нұрперзент Домбайдың «Ұшқыз қыз Хиуаз» кітабі жарық көрді.
«Эйр Астана» ұшақ «Хиуаз» аты берілді. Алматы қаласындағы бір көшеге Доспанованың есімі беріліп.
Атырау қаласында кеуде мүсіні бюст орнатылған, халықаралық әуежайға есімі берілген.
«Қызыл Жұлдыз» (26.12.1942.), 2-дәрежелі «Отан соғысы» (29.02.1944.), 1-дәрежелі «Отан соғысы» (21.02.1987.) «Кавказды қорғаған үшін» (23.09.1944.), «1941-1945жж. Ұлы Отан соғысында Германияны женген үшін» (19.03.1946.) «Еңбек Қызыл Ту» ордендерімен, және көптеген медальдармен марапатталған.
Қайрат Қарамаңдаев
(Жалғасы бар)
25.08.1944г. в бою за с.Ивановка Молдавской ССР т. Итпаев проявил мужество, смелость и умение в руководстве ротой, первый ворвался в село и рассеяв противника освободило его.
В результате чего рота захватила в плен 43 солдата, 6 повозок с военным имуществом, 15 лошадей, одну пушку, 2 автомашины с вооружением. С очень незначительными потерями в своей роте, чем способствовал выполнению поставленной задачи полку.
Тов. Итпаев достоин представление к правительственной награде орденом «Красная Звезда».
Командир 986 стрелкового Сталинского полка майор Смыков 03.09.1944г.
«Александр Невский» орденін алған туралы мәлімет.
Ресей Федерациясының Қорғаныс Министрлігінің орталық мұрағат құжаттарынан: « 30.01.1945г. в период наступательных операций проявил себя смелым, мужественным и волевым офицером.
В бою за населенный пункт Манесфельде (Германия), быстро и правильно принимая решения в результате чего, ротой капитана Итпаева подавлено 6 пулеметных точек и уничтожено 148 солдат и офицеров.
В бою вел себя смело и решительно, личным примером храбрости воодушевляя подчиненных на выполнение поставленной задачи и показывал беспримерные подвиги, что сыграло в бою большую роль в деле разгрома группировки противника.
Зайдя в тыл противника с ротой, навел панику в подразделениях противника и расстроил его боевые порядки и мелкими группами уничтожил его.
За проявленное мужество, за умелое и быстрое принятие решений в сложной боевой обстановке капитан Итпаев достоин награждения Правительственной награды орденом « Александра Невского».
Командир 986 стрелкового Сталинского полка майор СМЫКОВ 08.02.1945г.
Достоин награждения орденом «Отечественная война» 1-й степени.
Командир 230 стрелковой дивизий Герой Советского Союза ШИШКОВ 11.02.1945г.
Достоин награждения орденом «Александра Невского» .
Командир 9 стрелкового корпуса Герой Советского Союза генерал-лейтенант РОСЛЫЙ 14.02.1945г.
Достоин награждения орденом «Александра Невского».
Командющий войсками 5-й ударной армий генерал-полковник БЕРЗАРИН
Член военного совета 5-й ударной армий генерал-лейтенант БОКОВ 22.02.1945г.
19.11.1942. – 10.06.1943ж. Калинин, 06.06.1944. – 01.09.1944. 3 - Украин, 02.09.1944ж. бастап 1-Беларус майдандарында соғысқан. 06.01.1943ж. ауыр жараланған. Шпрее өзенінен өтудегі жаудың тас бекінісіс алған үшін ерлігі туралы мәлімет.
1945-жылдык 29-сәуірінде 986 атқыштар полкының командирі подполковник Смыков, 230-атқыштар дивизиясының командирі полковник Шишков (30.04.1945), 9-атқыштар корпусының командирі, Совет Одағының Батыры, генерал-лейтенант Рослый (05.05.1945), 5-екпінді армия қолбасшысы генерал-полковник Берзарин мен осы армия әскери советінің мүшесі генерал-лейтенант Боков (12.05.1945) Совет Одағының Батыры атағына ұсынған.
1-Беларус майданының қолбасшысы Совет Одағының Маршалы Жуков пен әскери совет мүшесі генерал-лейтенант Телегин ұсынысты қанағаттандырмай «Жауынгерлік Қызыл Ту» орденін береді (03.06.1945). Ресей Федерациясының Қорғаныс Министрлігінің орталық мұрағат құжаттарынан:
24.04.1945г. , при форсировании реки Шпрее в городском районе Румалсдорф, территория Германий капитан Итпаев проявил смелость умение в управлении подразделениям в трудных условиях боевой обстановки, он умело подготовил свою роту к форсироваанию реки, сам лично первым переправился на западный берег и завязал уличные бои.
Каменное здание находящиеся на берегу реки противник превратил в опорный пункт прикрывающей подходы к реке, расставив в нем пулеметы и мелкокалибрную артиллерию.
Капиан Итпаев в составе своей роты углубившись до километра в глубине обороны и обойдя дом с тыльной стороны, забросал опорный пункт гранатами и заставил его гарнизон сдаться.
В этом бою ротой капитана Итпаева уничтожено 8 станковых пулеметов две 37мм. пушки и истреблено до 70 немецких солдат.
В уличных боях 25 апреля 1945года его рота первой ворвалась в расположение противника и завязала бой в каменном зданий, где противник потерял только убитыми 98 человек, 4 станковых пулемета, взято в плен до 50 гитлеровских солдат.
Своим умелым руководством ротой капитан Итпаев обеспечил выполнение поставленной боевой задачи в целом перед полком. Достоин присвоения звания ГЕРОЙ СОВЕТСКОГО СОЮЗА
Командир 986 стрелкового Сталинского полка майор СМЫКОВ 29.04.1945г.
Достоин присвоения звания ГЕРОЙ СОВЕТСКОГО СОЮЗА
Командир 230 стрелковой дивизий Герой Советского Союза ШИШКОВ 30.04.1945г.
Достоин присвоения звания ГЕРОЙ СОВЕТСКОГО СОЮЗА
Командир 9 стрелкового корпуса Герой Советского Союза генерал-лейтенант РОСЛЫЙ 05.05.1945г.
Достоин присвоения звания ГЕРОЙ СОВЕТСКОГО СОЮЗА
Командющий войсками 5-й ударной армий генерал-полковник БЕРЗАРИН
Член военного совета 5-й ударной армий генерал-лейтенант БОКОВ 12.05.1945г.
Наградить орденом «Красного Знамени».
Командующий войсками 1-Белоруского фронта Маршал Советского Союза Жуков
Член военного совета фронта генерал-лейтенант Телегин 01.06.1945г.
Жауынгерлік «Қызыл Ту» (03.06.1945.), «Александр Невский» (22.02.1945.), «Қызыл Жұлдыз» (20.09.1944.) ордендерімен, 1941-1945жж. Ұлы Отан соғысындағы Германияны женгені үшін» медалімен «22.11.1945.) марапатталған.
23.ДОСПАНОВА Хиуаз Қайырқызы (1922., бұрынғы Зормата ауылы Теңіз ауданы Гурьев облысы, қазіргі Атырау облысы Құрманғазы ауданы Ганюшкино темір жол стансасы – 21.05.2008. Алматы қаласы). Халық каһарманы (07.12.2004.).
- 2 –дүниежүзілік соғыстың қатысушы, қазақтың тұнғыш әскери офицер қыз штурман-ұшқышы.
1940 ж. Мәскеу қаласындағы медицина институтына оқуға түскен. 1941ж. жазда Мәскеудің 1-мемлекеттік Медицина институтының 1-курсын бітірген бойында өз өтінішімен Қызыл Армия қатарына алынып, Саратов қаласының әскери ұшқыштар училищесіне оқуға жіберіледі.
Оны аяқтаған соң, атақты орыс ұшқышы Кеңес Одағының Батыры М.М.Раскова басқарған түнгі 46-гвардиялық бомбалаушы-ұшқыштар әйелдер полкі құрамында Ұлы Отан соғысына ұшқыш-штурман болып қабылданады. Полк шынымен де тек әйелдерге арналған болатын, олар пилот әрі штурман болып қана қоймай, механика және техника мамандары да болды. Авиаполктегі адам саны - 115 адам, қыздардың жасы бар болғаны 17-ден 22 жас аралығында еді.
Бірінші Энгельстегі оқу, сосын 1942ж. алғаш жауынгерлік ұшу және бірінші жоғалтулар болды. Ұшақта екі қыздан ұшатын. Бұл екі ашық кабиналы ағаш биплан. Максималдық жылдамдық - 120 км/сағ. Пулеметтар бортта 1944жылы пайда болды, оған дейін қарулардан тек тапанша ғана.
Тек түнгі мезгілде ұшатын, күндіз осындай ұшақ қарсылыстарға оңай нысана. Әр түнде қыздар 10-15 реттен ұшуға баратын. Мақсаттарына жетіп, бомбаларды лақтырып және кері - жаңа снаряд үлестеріне оралатын. Өзінің полкімен бірге ол Германияға да ұшты.
"Түнгі мыстандар" Украина Белоруссия, Польша егемендіктеріне қатысты. Тек Германия төңірегінің өзінде, қыздардың ұшқан саны 2000-нан асты.
Соғыс жылдары ұшқыш қыздар 2 902 980кг бомба, 26 000 жалынды снаряд пайдаланған болатын. Соғыста 32 қыз мәңгілікке көз жұмды...
Ұлы Отан соғысындағы алғашқы әскери тапсырманы 1942ж. 12 маусымында орындауға шығады. ПО-2 ұшағымен 300 астам жауынгерлік тапсырмамен әуеге көтеріліп шығып, ерліктеріне байланысты қыран қанат каһарман қыз атанған.
Солтүстік Кавказ, Кубань, Қырым, Украина мен Беларусь, Польша мен Германияны жаудан азат ету жорық жолдарынан өтті. Соғысты Берлинде аға лейтенант шенімен аяқтаған. 1944ж. Кеңес Одағының Батыры атағына ұсынылған, бірақ берілмеген. Эскадрилья штабы бастығының көмекшісі, звено командирі, полк байланысы қызметінің бастығы, полк штабы бастығының көмекшісі (1944-1945).
Ресей Федерациясының Қорғаныс Министрлігінің орталық мұрағат құжаттарынан:
Штурман 588-го легко-бомбардировочного авиационного полка тов. Доспанова на фронте Отечественной войны с 27 мая 1942года.
Тов. Доспанова штурманское дело знает отлично. Ориентируется в сложных метооусловиях и горной местности отлично. Как штурман экипажа много работает над повышением своих знаний по штурманскому делу. Летает на самолете У-2.
За период боевой работы тов. Доспанова сделала 102 боевых ночных вылета, сбросив 15902 кг. бомб разного калибра по уничтожению живой силы и техники противника.
С 9 июля по 27 сентября 1942года исполняла обязанности адьютанта эскадрилии (помощник начальника штаба – Ж:Д.). Как адьютант эскадрилии смогла отлично поставить учет и отчетность по боевой работе каждого летающего экипажа и всей эскадрилии в целом.
Тов. Доспанова в воздухе держит себя спокойно, уверенно. Наиболее эфективные: 19.09.1942г. в пункте Кизляр. В результате точного бомбометания наблюдался сильный взрыв с черным густым дымом. Эффективность бомбометания подтверждает последующий экипаж командира эскадрилии лейтенанта Никулиной.
20.09.1942г. бомбила по скоплению мототехчастей и живой силе противника в пункте Нижний Курп. В результате наблюдался сильный пожар и повторяющие взрывы с белым дымом. Эффективность подтверждена последующим экипажем пилота старшины Тропаревской.
25.09.1942г. бомбила переправу в пункте Павлодольской. В результате попадания в южном берегу возникли сильные взрывы. Эффективность подтверждена последующий экипажом командиром звена старшины Макаровой.
26.09.1942г. бомбила по скоплению войск противника в пункте Терский. В результате бомбежки наблюдались 2 очага пожара с повторяющемся взрывом. Эффективность подтверждена последующим экипажем командира эскадрилии лейтенанта Никулиной.
27.09.1942г. бомбила по скоплению войск противника пункте Малгобек, в результате чего наблюдались два очага пожара с черным густым дымом и сильный взрыв. Данные подтверждает экипаж командира звена старшины Макаровой.
10.10.1942г. бомбила переправу у пункта Хамидия, в результате бомбометания наблюдались два очага пожара и сильные повторяющие взрывы. Подтверждает экипажем командира эскадрилии лейтенанта Никулиной.
18.10.1942г. бомбила переправу в пункте Моздок. В результате бомбометания наблюдался сильный взрыв и очаг пожара. Данные подтверждает экипаж командира звена сержанта Чечневой.
01.11.1942г. бомбила пункт Белореченск. В результате бомбометания возникло несколько очагов пожара, один очаг горел на протяжении всей ночи. Данные подтверждает последующий экипаж зам. командира эскадрилии младшего лейтенанта Смирновой.
06.11.1942г. бомбила пункт Нигора, по скоплению мототехчастей и живой силы противника. В результате наблюдались сильные взрывы с черным дымом. Эффективность действия подтверждена экипажем командира сержанта Пискаревой. Утверждено, что взрывались автоцистерны.
Тов. Доспанова в плену и в окружении не была, находиться в строю.
За проявленную отвагу и мужество рпи выполнений боевых заданий по борьбе с немецкими оккупантами, тов. Доспанова достойна Правительственной награды орден «Красная Звезда».
Командир 588 НЛБАП майор ВЕРШАНСКАЯ 11.12.1942г.
Достойна Правительственной награды орден «Красная Звезда».
Командир 218 НБАД генерал-майор авиации ПОПОВ 20.12.1942г.
ҚР Президентінің Жарлығымен Доспановаға Халық Қаһарманы атағы берілді (07.12.2004).
Соғыстан кейін Орал облысы партия комитетінде еңбек істеді. Қазақстан Жоғарғы Кеңесінің депутаты, Жоғарғы Кеңес Төралқасының хатшысы, Қазақстан комсомолы ОК-нің 1-хатшысы, Алматы қаласы партия комитетінің 2-хатшысы қызметтерінде болды.
«Халқым үшін» (әскери ұшкыштың әңгімесі, 1963). «Под командованием Расковой» (1965), т.б. кітаптары жарық көрген. Деректі кинофильм түсірілді.
Жазушы Нұрперзент Домбайдың «Ұшқыз қыз Хиуаз» кітабі жарық көрді.
«Эйр Астана» ұшақ «Хиуаз» аты берілді. Алматы қаласындағы бір көшеге Доспанованың есімі беріліп.
Атырау қаласында кеуде мүсіні бюст орнатылған, халықаралық әуежайға есімі берілген.
«Қызыл Жұлдыз» (26.12.1942.), 2-дәрежелі «Отан соғысы» (29.02.1944.), 1-дәрежелі «Отан соғысы» (21.02.1987.) «Кавказды қорғаған үшін» (23.09.1944.), «1941-1945жж. Ұлы Отан соғысында Германияны женген үшін» (19.03.1946.) «Еңбек Қызыл Ту» ордендерімен, және көптеген медальдармен марапатталған.
Қайрат Қарамаңдаев
(Жалғасы бар)
